Dr. Maria Montessori tarafından 20. yüzyılın başlarında geliştirilen Montessori eğitimi, bireyselleştirilmiş öğrenmeye ve çocuk gelişimine bütünsel olarak odaklanan bir eğitim yaklaşımıdır. Temelinde, Montessori eğitimi, çocukların doğal gelişimini vurgular ve onların doğuştan gelen merakını ve öğrenme eğilimini teşvik eder. Bu yöntemin en özgün yanlarından biri oluşturduğu sınıf ortamıdır. Bu ortam bağımsızlığı, belli başlı sınırları gözetecek şekilde özgürlüğü ve düzenliliği teşvik eden bir ortamdır. Sınıflar, pratik olarak yaparak öğrenmeyi ve keşfetmeyi teşvik eden, özellikle yaşa göre tasarlanmış materyallerle donatılmıştır.
Montessori sınıflarında çocuklar, genellikle üç yıl süren karma yaş gruplarına ayrılır. Bu düzen, çocukların birbirinden öğrenmelerini ve birbirlerini desteklemelerini de sağlayan topluluk benzeri bir atmosfer oluşturur. Büyük çocuklar genellikle daha küçük olanlara mentorluk yapar ve böylece kendi anlayışlarını pekiştirir, sorumluluk ve topluluk duygusunu besler. Montessori ortamında öğretmenin rolü, geleneksel bir eğitimci yerine daha çok bir rehber veya kolaylaştırıcıdır. Öğretmenler her çocuğu gözlemler ve gelişim aşamaları ve ilgi alanlarıyla uyumlu, bireyselleştirilmiş şekilde rehberlik sağlar. Bu kişiselleştirilmiş yaklaşım, çocukların kendi hızlarında ilerlemelerine, ilgi alanlarını yakalayan konuları keşfetmelerine ve bilgiye olan doğal isteklerini tatmin etmelerine olanak tanır.
Montessori eğitiminin temel ilkelerinden biri, "yaparak öğrenme" üzerine yapılan vurgudur. Müfredat çocukların duyusal, motor ve bilişsel becerilerini geliştiren materyallerle ve aktivitelerle etkileşime girmelerini teşvik eder. Kendi başlarına giyinme, atıştırmalık hazırlama veya bitki bakma gibi pratik yaşam aktiviteleri, müfredatın ayrılmaz bir parçasıdır. Bu aktiviteler sadece pratik beceriler öğretmekle kalmaz, aynı zamanda bağımsızlık ve öz yeterlilik duygusu aşılar. Akademik konular, öğrenmeyi anlamlı ve ilgili kılan gerçek hayat deneyimleriyle bağlantılı bir şekilde ele alınır. Örneğin, matematik, çocukların somut deneyimler aracılığıyla soyut kavramları içselleştirmelerine izin veren elle tutulur materyaller kullanılarak öğretilir.
Montessori eğitimi ayrıca çocuğa saygıya büyük önem verir. Çocuklara kendi aktivitelerini seçme ve kendi hızlarında çalışma özgürlüğü verilir, bu da özerklik ve öz disiplin duygusunu teşvik eder. Sınıf ortamı sakin, yapılandırılmış ve saygılıdır, çocukların keşfetmeleri ve öğrenmeleri için güvenli bir alan yaratır. Bu saygı, öğretmenler ve öğrenciler arasındaki etkileşimlere de yansır; her çocuğun düşünceleri ve fikirleri değerlidir, karşılıklı saygı ve anlayış kültürünü teşvik eder.
Montessori eğitiminin etkisi akademik başarının ötesine geçer. Sosyal, duygusal, fiziksel ve bilişsel olmak üzere çocuğun gelişimini bir bütün olarak besler. Montessori öğrencileri genellikle yüksek düzeyde bağımsızlık, problem çözme becerileri ve sosyal olgunluk sergiler. Öğrenmeyi sevmeyi, güçlü bir benlik duygusunu ve eleştirel düşünme yeteneğini geliştirirler ve iş birliği içinde çalışabilirler. Bu nitelikler, sadece okuldaki başarılarına katkıda bulunmakla kalmaz, aynı zamanda gerçek dünyadaki zorluklar ve fırsatlar için onları hazırlar.
Sonuç olarak, Montessori eğitimi, yöntem ve felsefesi açısından farklı bir çocuk odaklı yaklaşım sunar. Bireyselleştirilmiş öğrenme, pratik deneyim ve besleyici bir ortam üzerine odaklanması, çocukların doğal gelişim ihtiyaçlarıyla yakından uyumludur. Bağımsızlık, merak ve öğrenmeye derin bir sevgiyi teşvik ederek, Montessori eğitimi, çocukları hayatın tüm alanlarında başarılı olmak için gerekli beceri ve özelliklerle donatır. Eğitim geliştikçe, Montessori yaklaşımı ilgili ve etkili kalmaya devam eder ve gelecek nesillerin eğitimine bütüncül ve anlamlı bir yaklaşım ilham verir.
Kaynaklar
✦Lillard, A., & Else-Quest, N. (2006). The early years. Evaluating Montessori education. Science (New York, N.Y.), 313(5795), 1893–1894. https://doi.org/10.1126/science.1132362
✦Marshall C. (2017). Montessori education: a review of the evidence base. NPJ science of learning, 2, 11. https://doi.org/10.1038/s41539-017-0012-7
✦Montessori, M. (1995). The absorbent mind. New York, Henry Holt.
✦Montessori, Maria. (1973). From childhood to adolescence: including "Erdkinder" and the “functions of the university”. First published 1948 in German. The following editions are currently in print: 1996, Oxford, England: Clio Press (Trans. A.M. Joosten); Madras, India: Kalakshetra.